Fot. Serinus, Pexels.com
Rolety zewnętrzne w naszych domach pełnią nie tylko rolę
dekoracyjną. Od lat lista zalet i ról jakie odgrywają w naszych budynkach się
zwiększa. Dziś dzięki szybko rozwijającej się technologii, rolety elektryczne
to nie tylko element dekoracyjny ale także poprawiający jakość życia w domu
oraz przede wszystkim bezpieczeństwo. Wszystko dzięki automatyce budynkowej.
O wyborze rolet jakie będziemy wykorzystywać w naszym
budynku musimy zdecydować niemal, że na etapie budowy domu czy mieszkania.
Pomijając względy konstrukcyjne budynku ważnym elementem przy wyborze rolet
jest ich typ: elektryczne czy ręczne.
Rolety zewnętrzne ręczne czy elektryczne
Jak się okazuje rolety zewnętrzne ręczne czy elektryczne na
forum prowadzą do burzliwych dyskusji oraz niemalże walk pomiędzy jednym i
drugim obozem zwolenników. Atuty ręcznych jak i elektrycznych rolet są liczne.
W przypadku rolet ręcznych – zdecydowanie sterowanie
roletami jest prostsze, bo wymaga jedynie jednego człowieka (o ile zgadza się z
innymi użytkownikami budynku, bowiem, walka o wysokość opuszczenia rolety może
być krwawa i mało przyjemna ;) ). Poza tym rolety ręczne nie wymagają
zasilania, a więc działać będą np. w momencie blackoutu.
Rolety elektryczne już same w sobie są bardziej
skomplikowane, bo zamiast sznurka mamy w środku silnik elektryczny z
przekładnią. Lata obecności rolet na rynku pokazują, że silniki te są niemal
bezawaryjne. Dlatego, też jeśli boicie się o częste awarie mechanizmów to uważam,
że nie ma się o co bać. Szczególnie, że ilość części dostępnych na rynku jest
bardzo duża. Zatem nawet i w przypadku awarii naprawa nie będzie droga, ani
długa… Jeśli już zdecydujemy się na rolety elektryczne to musimy wiedzieć, że
te rolety potrzebują zasilania w postaci energii elektrycznej. Wiem, to
oczywiste, ale warto o tym wspomnieć szczególnie, jeśli chcemy coś więcej z
rolet wycisnąć. Dlaczego?
Otóż sposób zasilania rolet jest bardzo ważny. Wszystko
rozchodzi się o sposób sterowania roletami, bo tutaj można sporo zaoszczędzić
lub nieźle popłynąć z funduszami ;)
Rolety elektryczne jaki kabel
Zacznijmy od okablowania, gdzie typowe rolety posiadają
wyprowadzone przewody zasilające czterożyłowe. Czy to nam dużo mówi? I tak i
nie. Już po tym przewodzie możemy wywnioskować, że nasze rolety nie posiadają
wewnątrz sterownika i to my musimy podać im sygnał prądowo-sterujący zadający
kierunek w dół lub w góre. Sterowanie takimi roletami jest bardzo proste. Ale –
jest jedno ale ;) Otóż standardowe przewody wyprowadzone z
rolet rzadko kiedy starczają nam do puszek elektrycznych lub rozdzielni i
musimy je przedłużyć. Przewody z rolet najlepiej przedłużyć przewodem o tej
samej ilości żył. A przekrój? Im większy tym lepszy – ale byle nie mniejszy niż
ten fabryczny z rolety. Pozwoliłem sobie przeanalizować nieco temat wpływu
spadku napięcia na długość przewodu do rolety. Moje wyniki badań pozwoliłem
sobie przedstawić na poniższym wykresie oraz tabeli. Za parametry wyjściowe
przyjąłem moc silnika o wartości 200W, napięcie zasilania to 230V oraz przewód
o przekroju żyły 0,75mm2.
Lp.
|
Długość
odcinka [m]
|
Spadek
napięcia [%]
|
1
|
2,0
|
0,02
|
2
|
5,0
|
0,05
|
3
|
7,0
|
0,06
|
4
|
10,0
|
0,09
|
5
|
15,0
|
0,14
|
6
|
20,0
|
0,18
|
7
|
25,0
|
0,23
|
8
|
30,0
|
0,27
|
9
|
35,0
|
0,32
|
10
|
40,0
|
0,36
|
11
|
45,0
|
0,41
|
12
|
50,0
|
0,45
|
13
|
70,0
|
0,63
|
14
|
100,0
|
0,90
|
Jakie wnioski można wyciągnąć na podstawie tej tabeli? Nie
ma większego sensu zwiększania przekroju przewodu jeśli zasilamy jedną
podkreślam jedną roletę. O tym dlaczego nie podłączać kilku rolet do jednego
przewodu omówię za chwilę. Zakładając, że mamy znakomite parametry zasilania i
spadek napięcia od złącza kablowego do miejsca wpięcia się rolety jest mniejszy
niż 2% to zwiększenie przekroju mija się z celem.
Rolety elektryczne jak podłączyć
Przed omówieniem typów podłączenia rolet wspomnę tylko o
topologiach łączeń rolet. Mamy do dyspozycji dwie topologie połączeń
- Typ tradycyjny,
- Typ gwiazdy.
Typ tradycyjny to typ gdzie zasilanie każdego odbiornika
jest pobierane ze wspólnej linii zasilającej.
Typ gwiazdy charakteryzuje się doprowadzeniem przewodu
zasilającego do jednego miejsca w budynku, gdzie zlokalizowane są elementy
wykonujące sterowanie np. styczniki.
Typ tradycyjny jest typem, który angażuje bardzo mało
przewodów w porównaniu do gwiazdy. Jest przez to tańszy i mniej angażujący.
Metoda standardowa
Metod podłączenia rolet jest kilka. W zależności od efektu
jaki chcemy osiągnąć, mamy do dyspozycji np. metodę typowo budżetową czyli
doprowadzamy zasilanie do rolet, montujemy przycisk roletowy i… to wszystko. Efektem
naszej pracy będzie możliwość opuszczania rolet i podnoszenia do góry. Nie
będziemy mieli możliwości podnoszenia kilku rolet na raz. Ewentualna rozbudowa
będzie mogła być tylko za pomocą dodatkowych sterowników i komunikacji
bezprzewodowej. W przypadku tej metody zasilanie rolet może być zrealizowane
np. z najbliższego dostępnego obwodu gniazd. Pobranie zasilania do rolet z
obwodu oświetlenia jest niestety niezgodne ze sztuką branży elektrycznej. Taka
metoda najczęściej jest wybierana przy modernizacji rolet z manualnych na
elektryczne. Inwestorzy doprowadzają jedynie zasilanie z np. obwodu gniazd,
montują puszkę w ścianie i przycisk roletowy.
Sterowanie grupowe
Sterowanie grupowe wymaga od nas większych nakładów pracy.
Jeśli nasza instalacja jest rozproszona, bez topologii gwiazdy to musimy
wykorzystać sterownik, który będzie odczytywać sygnał sterowania centralnego i załączać
odpowiedni kierunek rolety.
By taki sterownik mógł pracować musimy zapewnić mu medium
komunikacyjne. Metody w tym przypadku są dwie. Pierwszą z nich to medium
bezprzewodowe. Sterowniki bezprzewodowe z reguły są droższe, ale są wyjściem
kiedy nie mamy zapewnionego odpowiedniego oprzewodowania.
Drugą metodą są sterowniki, których komunikacja odbywać się
będzie po tzw. Kablu. Wtedy też by wykonać taką instalację roletową będziemy
potrzebować przewód pięcożyłowy. Przekrój przewodu uzależniony jest od ilości
odbiorników na linii. A dlaczego potrzeba aż pięć żył? Spójrzmy na poniższy
schemat – pierwsza żyła to przewód neutralny. Druga żyła odpowiada za
uziemienie obudowy czyli PE. Trzecia żyła to żyła fazowa, doprowadzająca
zasilanie do sterownika i rolety. Czwarta i piąta żyła to żyły przekazujące
sygnał opuść/podnieś roletę.
Jaki przekrój będzie odpowiedni? Najlepiej zsumować prądy
wszystkich rolet i porównać z dobranym przez elektryka zabezpieczeniem tego
obwodu.
Sterowanie grupowe przy topologii w gwiazdę nie wymaga od
nas przewodu pięciożyłowego bowiem wszystkie przewody roletowe są sprowadzone
do rozdzielnicy. Tutaj jedynie ważne jest jaki sterownik będziemy wykorzystywać
i by do niego sprowadzić wszystkie przyciski roletowe.
Sterowanie centralne rolet – a komu to potrzebne?
Zastanawiacie się po co w ogóle sterowanie centralne rolet?
Jest to bardzo przydatna rzecz w szczególności gdy mamy w pokoju więcej niż
jedną roletę i chcemy by wszystkie rolety automatycznie zjechały na dół lub się
podniosły. Jeśli nie mamy sterowania centralnego wtedy też musimy wszystkie
przyciski sami naciskać. Przy sterowaniu centralnym / grupowym naciskamy tylko
jeden przycisk i wszystkie rolety same się opuszczają.
Gdzie jeszcze wykorzystujemy sterowanie centralne rolet? Np.
w sytuacjach alarmowych. Jeśli wyjeżdżamy na wakacje możemy jednym naciśnięciem
opuścić wszystkie rolety w domu. Jest jeszcze trzeci wariant – gdy nasz dom
wyposażony został w centralę alarmową. W momencie wykrycia przez centralę
włamania sama centrala może opuścić wszystkie rolety i uwięzić włamywacza w
domu do momentu przyjazdu policji.
O czym trzeba pamiętać!
Czy można podłączyć dwie rolety pod jeden włącznik
Jeśli zadajesz sobie to pytanie lub zastanawiasz się czy
można podłączyć kilka rolet pod jeden sterownik to w 99% odpowiedź brzmi NIE.
By sterować kilkoma roletami z jednego miejsca musimy stosować sterowanie
grupowe. Chyba, że istnieje jakiś sterownik, gdzie bezpośrednio możemy wpiąć
rolety. Ja takiego nie znam. Dlaczego nie możemy łączyć rolet równolegle?
Problemem jest m.in. inna szybkość każdej z rolety. Każda roleta jest trochę
inna. Mogą mieć inne opory na prowadnicach, mogą się zawiesić. Stąd też, każda
roleta powinna być sterowana z osobna.
Jeśli interesuje Cię system rolet ze sterownikami przy
przyciskach pamiętaj by pod przyciskami umieścić minimum głębokie puszki
elektryczne. Przewody do rolet mają sporo żył, sam sterownik również zajmuje
swoje miejsce i płytkie puszki są po prostu za małe. Głębsze są na styk.
Idealne są te z kieszenią na elektronikę.
Jeśli macie jakieś pytania, problemy w temacie rolet piszcie
w komentarzach!
Komentarze
Prześlij komentarz